YENÄ° MÃœFREDAT DETAYLARI BELLÄ° OLDU

Yeni müfredatta, dünyada deÄŸiÅŸen durum ve ihtiyaçlara göre yeniden düzenlenebilecek ÅŸekilde esnek bir yapı benimsendi.

 

Millî EÄŸitim Bakanlığınca, "Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli" adını taşıyan yeni müfredat taslağı, "gorusoneri.meb.gov.tr" adresinden kamuoyunun görüÅŸüne sunuldu.

 

Yeni müfredat, gelecek eÄŸitim öÄŸretim yılından itibaren okul öncesi, ilkokul birinci sınıf, ortaokul beÅŸinci sınıf ve lise dokuzuncu sınıflarda kademeli ÅŸekilde uygulanmaya baÅŸlanacak.

 

"Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli", hazırlanan yeni öÄŸretim programlarına temel oluÅŸturdu.

 

Bu baÄŸlamda, yeni öÄŸretim programlarının mevcut programlardan farklılaÅŸan pek çok yönü bulunuyor.

 

Yeni müfredat, özgün bir eÄŸitim felsefesi içeriyor. Yeni modeliyle millî bilince sahip, ahlaklı, erdemli, milleti ve insanlık için faydalı ve güzel olanı yapmayı ideal edinmiÅŸ; beden, zihin, kalp ve ruh bütünlüÄŸüne sahip bilge nesiller hedefleniyor.

 

Yenilenen programlar, kademe ve sınıf düzeylerine göre ÅŸöyle: Okul öncesi öÄŸretim programı 3-5 yaÅŸ; ilkokul-ortaokul kademeleri için fen bilimleri dersi 3-8. sınıf, hayat bilgisi dersi 1-3. sınıf; ilkokul matematik dersi 1-4. sınıf, ilkokul Türkçe dersi 1-4. sınıf, insan hakları, vatandaÅŸlık ve demokrasi dersi 4. sınıf; ortaokul matematik dersi 5-8. sınıf, ortaokul Türkçe dersi 5-8. sınıf, sosyal bilgiler dersi 4-7. sınıf, TC inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersi 8. sınıf, din kültürü ve ahlak bilgisi dersi 4-8. sınıf.

 

Lise kademeleri için biyoloji dersi 9-12. sınıf, coÄŸrafya dersi 9-12. sınıf, felsefe dersi 10-11. sınıf, fizik dersi 9-12. sınıf, kimya dersi 9-12. sınıf, matematik dersi 9-12. sınıf, TC inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersi 12. sınıf, tarih dersi 9-11. sınıf, Türk dili ve edebiyatı dersi 9-12. sınıf, din kültürü ve ahlak bilgisi dersi 9-12. sınıf.

 

Yeni müfredatta ayrıca Din ÖÄŸretimi Genel MüdürlüÄŸünce güncellenen seçmeli ders programları da yer aldı.

 

SadeleÅŸtirilmiÅŸ içerik

Yeni müfredat çalışmalarında ülke bazlı yapılan karşılaÅŸtırmalarda, mevcut müfredatın muadillerinden 2 kata yakın bir düzeyde daha ağır olduÄŸu belirlendi. Bilgi eriÅŸiminin zor olduÄŸu dönemlerde yapılan müfredatların dünya genelinde de revize edildiÄŸi ve bilgi edinmedeki kolaylıklardan hareketle seyreltilmeye gidildiÄŸi tespiti yapıldı. Yapılan incelemelerde mevcut müfredatın öÄŸrenme çıktılarının incelenen ülkelere göre yüzde 50 fazla olduÄŸu belirlendi. Bu kapsamda yeni müfredatta yüzde 35'lik oranda bir seyreltme yapıldı.

 

MEB, müfredat çalışmaları ile beceri odaklı yaklaşımı benimsedi. Bu yaklaşımda, sadeleÅŸtirilmiÅŸ içerikte öÄŸrencilerin derinlemesine öÄŸrenmesine imkân saÄŸlayacak yeni yaklaşımlar belirlendi.

 

Bütüncül bir eÄŸitim modeli

Yeni müfredatta, öÄŸrenciyi zihinsel, sosyal, duygusal, duyuÅŸsal, fiziksel ve ahlaki açıdan bir bütün olarak gören "bütüncül eÄŸitim yaklaşımı" modeli benimsendi.

 

Bu yaklaşımın merkeze aldığı konular ise, "insanın fıtri özelliklerini koruma ve geliÅŸtirme", "ÅŸahsiyet bütünlüÄŸünü oluÅŸturma", "karakter geliÅŸimini saÄŸlama" olarak sıralandı.

 

Yeni müfredatta, deÄŸiÅŸen dünyada deÄŸiÅŸen durum ve ihtiyaçlara göre yeniden düzenlenebilecek ÅŸekilde esnek bir yapı benimsendi.

 

"Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli" ile öÄŸrencilerin inanç, kimlik ya da sosyoekonomik durumları nedeniyle dezavantajlı olmadığı bir öÄŸrenme süreci tasarlandı.

 

Yeni müfredatta Türkçe vurgusu

"Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli"nde Türkçenin bütün zenginliÄŸiyle toplumun birbiriyle iletiÅŸimine, bu iletiÅŸimi anlamlandırma çabalarına ve kültür unsurlarının nesilden nesile aktarılmasına öncülük ve eÅŸlik ettiÄŸine vurgu yapıldı.

 

Bu nedenle Türkçenin öÄŸretimi ve öÄŸrencilerin dil becerilerinin geliÅŸtirilmesi, eÄŸitim sisteminde temel bir politika olarak yer aldı. EÄŸitimin her aÅŸamasında, Türkçenin öÄŸretimine, doÄŸru kullanımına titizlikle dikkat edilecek. Türkçenin etkili kullanılmasına yönelik becerilerin kazandırılması da tüm derslerin ortak hedefi olarak belirlendi.

 

Matematik alan becerileri

Matematik alan becerileri ilkokul, ortaokul ve lise düzeyini kapsayan ve süreç bileÅŸenleri ile modellenebilen beceriler dikkate alınarak belirlendi. Yeni müfredatta yer verilen 5 matematik alan becerisi, matematiksel muhakeme, matematiksel problem çözme, matematiksel temsil, veri ile çalışma ve veriye dayalı karar verme, matematiksel araç ve teknoloji ile çalışma olarak belirlendi.

 

Fen bilimleri dersine 13 alan becerisi geldi

"Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli"nde 13 farklı fen bilimleri alan becerisi tanımlandı. Fen bilimleri alan becerileri, bilimsel gözlem, sınıflandırma, bilimsel gözleme dayalı tahmin, bilimsel veriye dayalı tahmin, operasyonel tanımlama, hipotez oluÅŸturma, deney yapma, bilimsel çıkarım yapma, bilimsel model oluÅŸturma, tümevarıma dayalı akıl yürütme, tümdengelime dayalı akıl yürütme, kanıt kullanma ve bilimsel sorgulama becerilerinden oluÅŸtu.

 

Fen bilimleri alan becerilerinin tamamı birbiriyle iliÅŸkili olup bazı beceriler ise birden fazla beceriyi kapsayacak biçimde yapılandırıldı.

 

Sosyal bilimler için 17 alan becerisi belirlendi

Yeni müfredatta sosyal bilimler alan becerileri kapsamında yerli ve yabancı literatür, alanın kendine özgü yapısı ve çağın gereklilikleri göz önünde bulundurularak 21. yüzyıl becerileri ile de güçlü iliÅŸkileri olan 17 alan becerisi belirlendi. Bunlar, "zamanı algılama ve kronolojik düÅŸünme, kanıta dayalı sorgulama ve araÅŸtırma, tarihsel empati, deÄŸiÅŸim ve sürekliliÄŸi algılama, sosyal katılım, giriÅŸimcilik, mekansal düÅŸünme, coÄŸrafi sorgulama, coÄŸrafi gözlem ve saha çalışması, harita, tablo, grafik, ÅŸekil ve diyagram, mantıksal muhakeme, felsefi sorgulama, felsefi muhakeme, felsefi düÅŸünce ortaya koyma, eleÅŸtirel sosyolojik düÅŸünme, tarihsel sorun analizi ve karar verme" becerileri olarak sıralandı.

 

Yetkin ve erdemli insanı önceleyen öÄŸrenci profili

Yeni müfredat ile ilk kez yeni bir öÄŸrenci profili tanımı da yapıldı. Buna göre müfredatın hedeflediÄŸi öÄŸrenci, "yetkin ve erdemli insan" olarak tanımlandı. Yetkin ve erdemli insanı önceleyen öÄŸrenci profili, yeni müfredatta ana merkeze alındı. Sadece akademik baÅŸarılara odaklanmanın doÄŸru olmadığı, her bir öÄŸrencinin kendine özgü potansiyeli olduÄŸu tespitine öncelik verildi.

 

Yetkin ve erdemli insan, ruh ve beden bütünlüÄŸü, bilgi ve bilgelik, geçmiÅŸten geleceÄŸe eÄŸitim prensibi, deÄŸerler, ahlaki bilinç ve estetik bakış açısına sahip olma prensipleri üzerinden tasarlandı.

 

ÖÄŸrenci profili oluÅŸturulurken zamansal bütünlük, ontolojik bütünlük ve epistemolojik bütünlüÄŸü saÄŸlama yanında aksiyolojik olgunluk da dikkate alındı.

 

Yetkin ve erdemli öÄŸrenci profilinin ancak çok yönlü bir geliÅŸim ile ortaya çıkabileceÄŸinden yola çıkılan müfredatta, öÄŸrencilerin hem kendisi hem de toplum için daha saÄŸlıklı ve dengeli bir insan olması, çok yönlü bir bilgi ve düÅŸünme yelpazesi geliÅŸtirmesi hedeflendi. Bu bakış açısıyla eÄŸitim sürecinin "anlık baÅŸarılarıyla" deÄŸil; "süreç olarak ele alınması", odaÄŸa alındı.

 

"Erdem-DeÄŸer-Eylem Modeli" ilk kez geliÅŸtirildi

Yeni müfredatta ayrıca ilk kez "Erdem-DeÄŸer-Eylem Modeli" de yer aldı. DeÄŸerlerin eÄŸitim sürecinde doÄŸal süreç içinde edinilmesi için özgün bir yaklaşımla tasarlanan bu modelde "adalet", "saygı" ve "sorumluluk" üst deÄŸerler olarak ele alındı. Ayrıca duyarlılık, merhamet, estetik, temizlik, sabır, tasarruf, çalışkanlık, mütevazılık, mahremiyet, saÄŸlıklı yaÅŸam, sevgi, dostluk, vatanseverlik, yardımseverlik, dürüstlük, aile bütünlüÄŸü, özgürlük deÄŸerlerinin programlar içinde iÅŸlenmesiyle içsel ahenge sahip "huzurlu insan", "huzurlu aile ve toplum", "yaÅŸanabilir çevre" hedeflendi.

 

Beceri odaklı öÄŸretim programı

ÖÄŸretim programlarında, öÄŸrencilerin edinmesi beklenen öÄŸrenme çıktıları, bilgi ve alana özgü becerilerle birleÅŸtirildi ve "beceri temelli bir program yapısı" oluÅŸturuldu.

 

"Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli"nde "bütüncül eÄŸitim yaklaşımı" gereÄŸi bilgi, beceri, eÄŸilim, tutum-davranışlar ile deÄŸerler iliÅŸkilendirildi.

 

Soyut düÅŸünceleri eyleme dönüÅŸtüren kavramsal beceriler

Temel, bütünleÅŸik ve üst düzey düÅŸünme becerilerinden oluÅŸan "kavramsal beceriler", öÄŸrenme yaÅŸantıları ile güçlü ÅŸekilde iliÅŸkilendirilerek öÄŸretim programlarında daha görünür ve iÅŸlevsel hale getirildi.

 

Sosyal-duygusal öÄŸrenme becerileri

Sosyal-duygusal öÄŸrenme becerileri, öÄŸretim programlarının bir bileÅŸeni olarak ele alındı. Bu beceriler, öÄŸrenme çıktılarıyla doÄŸrudan iliÅŸkilendirildi.

 

ÖÄŸrencinin aktif olduÄŸu program

Yeni müfredatta, eÄŸitim öÄŸretim süreçlerinde öÄŸrencilerin aktif ÅŸekilde katılımlarını saÄŸlayacak öÄŸrenme yaÅŸantıları tasarlandı.

 

Bireysel farklılıkları merkeze alan ve becerilerin tetikleyicisi eğilimler

Yeni öÄŸretim programlarında "eÄŸilimler", daha da önem kazandı. Bireysel farklılıkları merkeze alan müfredatta eÄŸilimlerin becerileri tetiklediÄŸine odaklanıldı.

 

EÄŸilimlerin öÄŸrencilerin edindikleri becerileri sergilemelerinde belirleyici role sahip olduÄŸu vurgulandı.

 

Programlar arası bileşenler olarak "okuryazarlık" becerileri

Okuryazarlık becerileri, yeni hazırlanan öÄŸretim programlarının kesiÅŸim noktası olarak ele alındı ve bunlara her bir derse ait öÄŸretim programında açık bir ÅŸekilde yer verildi.

 

Bu kapsamda, "sistem okuryazarlığı" ilk kez müfredata girdi. Sistem okuryazarlığı ile öÄŸrencilerin getirilen herhangi bir konuda öÄŸrenme yöntemini kendisinin belirlemesi, kendi kendine öÄŸrenebilmesi amaçlandı.

 

Bunun hayata geçirilmesi için dokuz alt okuryazarlık türü de belirlendi. Bu okuryazarlık türleri ise bilgi okuryazarlığı, dijital okuryazarlık, finansal okuryazarlık, görsel okuryazarlık, kültür okuryazarlığı, vatandaÅŸlık okuryazarlığı, veri okuryazarlığı, sürdürülebilirlik okuryazarlığı, sanat okuryazarlığı olarak sıralandı.

 

Okuryazarlık türleri, okul öncesinden baÅŸlanarak sarmal bir yapı içerisinde öÄŸrenciye kazandırılacak.

 

ÖÄŸrencinin kendini inÅŸasına imkân veren öÄŸrenme yaÅŸantıları

Bakanlığın yeni müfredatında, aktif öÄŸrenmeyi temel alan öÄŸretim uygulamaları, bütüncül geliÅŸimi destekleyerek derin öÄŸrenmeyi saÄŸlamaya yönelik anlamlı öÄŸrenme baÄŸlamları içinde gerçekleÅŸtirildi.

 

ÖÄŸrenmeyi geniÅŸleterek ve derinleÅŸtirerek zenginleÅŸtirme

"Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli"nde zenginleÅŸtirme, öÄŸrencilerin ileri düzey kavramları ve karmaşık düÅŸünce yapılarını keÅŸfetmelerini teÅŸvik edecek ÅŸekilde kurgulandı. Böylece öÄŸrencilerin potansiyellerini mümkün olan en üst düzeye çıkarmalarına katkı saÄŸlamak amaçlandı.

 

Program dışı etkinlikler

Yeni müfredatta, disiplinler üstü ve disiplinler ötesi yaklaşımı destekleyen program dışı etkinlikler de sıralandı.

 

Programda bu etkinliklerle ilgili, "ÖÄŸrencilerin kendilerini tanımalarına yardımcı olan program dışı etkinlikler; spordan sanata, kulüplerden gönüllülük faaliyetlerine, kamplardan yarışmalara, dinletilere ve sergi, ziyaret, konferans, turnuva gibi çok çeÅŸitli ilgi alanlara yönelik faaliyetleri kapsar ve disiplinler üstü ve disiplinler ötesi yaklaşımla temel yaÅŸam becerilerini keÅŸfetmeleri ve geliÅŸtirmeleri için öÄŸrencilere fırsatlar sunar." deÄŸerlendirmelerine yer verildi.

 

Sonuç yerine süreç odaklı ölçme deÄŸerlendirme yaklaşımı

Bakanlığın yeni eÄŸitim programında, sonuç yerine süreç odaklı ölçme deÄŸerlendirme yaklaşımı benimsendi. Bu yaklaşımla, ölçme deÄŸerlendirme uygulamalarında tanılayıcı, biçimlendirici ve düzey belirleyici deÄŸerlendirme yöntemleri arasında denge saÄŸlandı.

 

Okul temelli planlama

Öte yandan, öÄŸretim programlarının uygulanmasında, esneklik saÄŸlanması amacıyla yerel ve bölgesel eÄŸitim ihtiyaçları dikkate alınacak, öÄŸretmenlerin ihtiyaca yönelik iÅŸbirliÄŸine dayalı karar verebilmesine olanak saÄŸlanacak. Ayrıca her ders özelinde ihtiyaca göre kullanılabilecek ÅŸekilde planlama yapılabilecek.

 

Okul temelli planlamada, 10. sınıf kariyer rehberliÄŸine ayrıldı. ÖÄŸretim programlarında 10. sınıf düzeyinde okul temelli planlama için ayrılan ders saatleri, zümre öÄŸretmenleri tarafından, meslek seçimi ve kariyer planlama amacıyla öÄŸrencilere yol gösterici olacak ÅŸekilde kullanılacak. Bu kapsamda planlanan eÄŸitim öÄŸretim faaliyetleri, mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığı baÄŸlamında yürütülecek.